کم تحرکی کودکان و روند افزایشی راشیتیسم و پوکی استخوان

نشان تجارت - اسفندماه ۹۸ بود که مدارس با دستور وقت وزیر بهداشت به دلیل جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری کرونا و خطرات آن برای دانش‌آموزان، معلمان و والدین تعطیل شدند. از آن روز تا امروز تقریبا دو سال است که دانش‌آموزان به شیوه‌های از راه دور و مجازی آموزش می‌بینند.

آموزش به شیوه مجازی اگرچه آن‌ها را از گزند کرونا دور نگاه داشته است، اما خانه نشینی و کم تحرکی موجب به خطر افتادن برخی دیگر از جنبه‌های سلامت آن‌ها مانند وضعیت اسکلتی و آناتومی آن‌ها شده است.

یاسر نژادی متخصص ارتوپدی در گفتگو با سلامت‌نیوز درباره تاثیرات کم تحرکی بر آناتومی کودکان، اظهار کرد: حرکت، لازمه رشد و تشکیل بافت ماهیچه‌ای و استخوانی است. زندگی انسان با تحرک است که معنی پیدا می‌کند، به ویژه در مورد کودکانی که در سن رشد هستند.

ما سلول‌هایی داریم که باعث جذب کلسیوم و مواد معدنی روی استخوان می‌شوند و هورمون‌هایی داریم که ترشح آن‌ها منجر به استخوان‌سازی و افزایش قد و در نهایت توان بدنی می‌شود. همه این‌ها در حرکت فعال می‌شود و تبعات کم تحرکی از یک سو عدم دریافت اشعه‌های مفید خورشید که باعث جذب ویتامین دی می‌شود از سوی دیگر در نهایت منجر به اختلالات استخوانی می‌شود.

خطر راشیتیسم و پوکی استخوان

نژادی با بیان اینکه نبود ویتامین دی می‎‌تواند منجر به راشیتیسم و پوکی استخوان شود، گفت: هنگام تحرک یا دویدن همان ضربه‌ای که به استخوان می‌خورد منجر به جذب کلسیم و مواد معدنی می‌شود که برای استحکام استخوان‌ها یک نیاز اساسی است.

عدم تحرک مناسب آن هم در سن رشد باعث می‌شود رِنج مفاصل به رِنج نهایی خود نرسد. یک سری مفاصل با محدودیت حرکتی منجر به آتروفی شدن عضلات (از دست دادن بافت عضله) و دفورمیتی‌هایی می‌شود که به خاطر کمبود ویتامین دی و بی تحرکی است.

کوتاهی قد و اختلال در رشد

وی بیان کرد: تبعات کم تحرکی مستقیم یا غیرمستقیم است آنچه تاکنون به آن پرداختیم تبعات مستقیم بر استخوان‌ها بود و نباید از تبعات غیرمستقیم کم تحرکی غافل شد.

نژادی یادآور شد: کودکانی که تحرک ندارند شب‌ها دیرتر خسته می‌شوند و در نتیجه دیرتر می‌خوابند. در ساعاتی که نباید دیرتر از ده و یازده شب باشد اگر کودک ما خواب نباشد هورمون رشد در بدنش ترشح نمی‌شود که این می‌تواند در نهایت منجر به کوتاهی قد برخلاف استعداد ژنتیکی که دارد حتی قدی کوتاه‌تر از والدین و استخوان‌های ضعیف‌تری داشته باشد.

وی ادامه داد: عدم تحرک و عدم ترشح هورمون رشد می‌تواند منجر به بلوغ زودرس کودک ما شود که این در بسیاری موارد می‌تواند دشواری‌های فیزیکی و روحی متعدی برای کودک ما داشته باشد.

این ارتوپد با اشاره به نقش کم تحرکی در چاقی کودکان، تصریح کرد: آنچه امروز شاهدش هستیم این است که آرام کردن و کنترل انرژی کودک منحصر به سرگرمی با یک موبایل یا تبلت شده است، اوقاتی که می‌تواند به ورزش و تقویت قوای بدنی او منجر شود جای خود را به مشکلات چشمی و بحران بدبخوابی کودک داده است.

نژادی به والدین توصیه کرد: درست این است که امکان تحرک حداقلی در منزل برای کودکان ایجاد شود یا در محیطی قرار بگیرد که فاصله اجتماعی بیشتری رعایت می‌شود البته با حفظ حریم کودکی که نمی‌تواند کاملا پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کند تا به این صورت در معرض نور خورشید قرار بگیرد.

وی افزود: در کنار این مورد کودکان باید در کنار ویتامین دی، مکمل‌های دیگری مانند منیزیم را زیر نظر پزشک استفاده کنند تا از مشکلات ناشی از کمبود آن‌ها در امان باشند. این در شرایطی است که کمبود ویتامین دی در کشور ما برای کودکان بسیار شایع است.